Královéhradecký kraj

Chodzi o zabytek geologiczny, gdzie na ścianach opuszczonego kamieniołomu są widoczne
poziomo ułożone żyły tzw. cieszynitu oliwinickiego.


Przystanek nr 12 ? Kamieniołom z jeziorkiem i koryto Stranickiego Potoka, ścieżki dydaktycznej im. Palackiego
(wysokośćń nad poziomem morza 490 m)


W opuszczonym, częściowo zatopionym kamieniołomie koło drogi z Kojetína do Straníka znajdujemy kolejną z form podmorskiej działalności wulkanicznej w dolnej kredzie. W tylnej ścianie kamieniołomu są odkryte cieszynity oliwinickie, które przedostały się jako żyły złożowe do szczelin warstwowych w kolejności osadzonych skał cieszyńsko-grodziskiego kompleksu warstw jednostki śląskiej. Rozżarzona lawa osadzone skały w swoim otoczeniu termicznie przemieniła.

Aktulanie dolna część byłego kamieniołomu jest zatopiona. Powstałe jeziorko służy jako baza rozmnażania się niektórych gatunków amfibii.

Przez długi czas miejsce to służyło jako dzikie wysypisko. Uprzątnięcie miejsca włącznie wywózki odpadów z jeziorka wykonali członkowie OP Czeskiego Związku Ochrońców Przyrody Nový Jičín. Celem jest zapewnienie dostępu to tylnej ściany kamieniołomu

Ten, kto poważnie interesuje się geologią, może studiować kolejne przejawy działalności wulkanicznej, która miała swój udział w powstaniu dolnokredowej asocjacji cieszynitowej, w dwu nieoznaczonych miejscach.

1. Koło drogi do Straníka ok. 300 m w lewo nad Stranickim Potokiem na skraju zalesionego zbocza jest kolejny opuszczony kamieniołom. W dolnej części ściany kamieniołomu jest odkryty całun lawowy, wylew diabasu oliwinickiego. W jego nadkładzie w wyższej części ściany wychodzi warstwa piroklastów. Zamykają one termicznie przemienione odłamki skał cieszyńsko-grodziskiego kompleksu warstw.

2. W głęboko wciętym korycie Stranickiego Potoku wzdłuż drogi do Straníka w odkrytej ścianie i w korycie można w niektórych miejscach obserwować warstwy piaskowców i iłowców, które również zamykają większe lub mniejsze strzępy osadzonych skał z cieszyńsko-grodziskiego kompleksu warstw. Składnik magmowy tworzy tu migdałowiec pikrytyczny.

Cieszynity oliwinickie i z nimi pokrewne skały wcześniej w wielu miejscach były wydobywane na kamień budowlany i żwir. Z tych kjamieniołomów został opisany szereg minerałów. Wśród nich znaczenie gospodarcze miał pelosyderyt, którego występowanie w okolicy Žiliny, Bludovic, Hodslavic, Mořkova, Veřovic a Rybiego było impulsem do eksploatacji. Był on dowożony do produkcji żelaza w XIX wieku do hut w Vítkovicach, Ustroniu, Třincu i Čeladnej. Jeszcze w roku 1850 wydobyto tu 164 234 q tej rudy żelaza (J. Bechný, 1963).

W badaniach tutejszych skał magmowych w znacznej mierze współuczestniczył Štefan Weigel (*1848 v Novym Městie na Morawach, †1924 w Žilinie), aktywista krajoznawczy, który pracował jako wachmistrz żandarmerii w Suchdolu nad Odrą. Za swoje życie zgromadził obszerną kolekcję szlifów skał i minerałów z poszczególnych miejscowości. Obecnie kolekcja ta jest zagubiona.

Kamieniołom posiada nazwę lokalną "U oka". Aż do lat pięćdziesiątych XX wieku wydobywano tu kamień, który w okolicznych wioskach był używany głównie do utwardzania dróg.

Koło opuszczonego kamieniołomu w wąwozie prowadzi wąska droga łącząca Straník z Kojetínem. Chodzi o zachowany odcinek starej drogi w Valašskiego Meziříča do Novego Jičína. Przejeżdżały tędy zaprzęgi kupców na targ nowojiczyński. Rozwidlony odcinek był dla kupców szczególnie niebezpieczny i nie dziwi fakt, że z miejscem tym były związane legendy o zbójnikach, którzy głównie nocą napadali na kupców i okradali ich z towaru i pieniędzy.